Czy można przepisać ukraińską rentę za niepełnosprawność lub emeryturę tak, by otrzymywać nadal świadczenie w Polsce?

Kwestie związane z systemem zabezpieczenia społecznego między Polską a Ukrainą reguluje  Umowa o zabezpieczeniu społecznym między Polską i Ukrainą, która weszła w życie 1 stycznia 2014 r. 

Można pobierać dwa świadczenia – z ZUS i z instytucji ukraińskiej – jeżeli beneficjent spełnia warunki do ich przyznania.

Nie istnieje coś takiego jak przeniesienie świadczeń np. całe życie pracowaliśmy na Ukrainie, jesteśmy na emeryturze i teraz z uwagi na zaistniałą sytuację przybyliśmy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i Polska nam wypłaca emeryturę, którą nabyliśmy na Ukrainie np. w złotówkach.

Istnieje jednak możliwość sumowania okresów ubezpieczenia, zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 umowy jeżeli ustawodawstwo jednej Umawiającej się Strony uzależnia nabycie, zachowanie lub przywrócenie prawa do emerytury lub renty od przebycia okresów ubezpieczenia, to instytucja właściwa tej Umawiającej się Strony uwzględnia, w niezbędnym zakresie, okresy ubezpieczenia przebyte zgodnie z ustawodawstwem drugiej Umawiającej się Strony, tak jakby były okresami ubezpieczenia przebytymi zgodnie ze stosowanym przez nią ustawodawstwem, jeżeli okresy te się nie pokrywają. 

Oznacza to, że gdy beneficjent wystąpi do ZUS z wnioskiem o emeryturę lub rentę (ponieważ pracował jakiś czas na terytorium RP) ale staż ubezpieczenia w RP okaże się  zbyt krótki, wówczas  ZUS doliczy  okresy ubezpieczenia, które nabyliśmy na Ukrainie. 

Z tym zastrzeżeniem, że jeżeli okresy ubezpieczenia przebyte zgodnie np. z ustawodawstwem Polski  są krótsze niż 12 miesięcy i na podstawie tych okresów beneficjentów nie nabywa prawa do emerytury lub renty zgodnie z Polskim ustawodawstwem, to instytucja ZUS nie przyznaje emerytury lub renty.

To co wydaje się kluczowe to to, że czym innym jest uprawnienie a czym innym wysokość świadczenia. Jak wyżej zauważono istnieje możliwość doliczenia okresów ubezpieczenia, niemniej świadczenie wypłacone zostanie proporcjonalnie tj. wyliczony zostanie stosunek polskich okresów ubezpieczenia do sumy polskich i ukraińskich okresów ubezpieczenia – co oznacza, że świadczenie wypłacane przez ZUS będzie wypłacane tylko za staż ubezpieczeniowy w Polsce.  

W kwestiach możliwości i zasad dalszego pobierania świadczeń od właściwego organu Ukrainy na dotychczas pobieranych w Ukrainie zasadach należy konsultować się z  przedstawicielstwem dyplomatycznym Ukrainy.