Czy obywatel Ukrainy, który wjechał do Polski po 24.02.22 i ma tylko ukraiński dokument tożsamości może wyjechać na kilka dni do innego kraju UE i potem wrócić do Polski?

Aktualizacja: 19.06.2023

Ruch bezwizowy

Od dnia 11 czerwca 2017r. na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/850 z dnia 17 maja 2017 r. posiadacze paszportów biometrycznych wydanych przez władze Ukrainy, mogą przekraczać granicę zewnętrzną Unii Europejskiej bez wiz, gdy ich całkowity pobyt nie przekracza 90 dni w ciągu każdego 180 – dniowego okresu.

W konsekwencji obywatele Ukrainy posiadający paszport biometryczny, jako osoby podróżujące bez wiz, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) mają prawo do swobodnego przemieszczania się na terenie UE przez okres 90 dni po wjeździe na jej terytorium.

Z powyższego wynika, że warunkiem koniecznym do korzystania z powyższej swobody przemieszczania się w ramach ruchu bezwizowego jest posiadanie paszportu biometrycznego. 

Diia.pl

Uzyskanie przez obywatela Ukrainy elektronicznego dokumentu pobytowego Diia.pl nie zastępuje dokumentu podróży. Zgodnie z komunikatem Straży Granicznej, 

„dokument elektroniczny w aplikacji mobilnej diia.pl oraz zaświadczenie o korzystaniu z ochrony czasowej wydane przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców obywatelom państw trzecich innych niż Ukraina w okresie swojej ważności – wraz z ważnym dokumentem podróżyuprawniają do:

• przekraczania granic zewnętrznych UE oraz wewnętrznych państw strefy Schengen,
• pobytu na terytorium Polski w okresie swojej ważności,
• pobytu na terytorium innych państw Schengen w okresie do 90 dni w ostatnich 180 dniach.

Inne uprawnienia przyznawane przez pozostałe państwa Strefy Schengen

W przypadku braku paszportu warto zwrócić się do przedstawicielstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które jest celem potencjalnego krótkotrwałego wyjazdu, w celu uzyskania dokładnych informacji o warunkach wjazdu i pobytu na jego terytorium obywateli Ukrainy. Poszczególne państwa mogły bowiem wprowadzić na poziomie krajowym udogodnienia w zakresie wjazdu i pobytu obywateli Ukrainy w związku z toczącą się wojną na jej terytorium.

Przykładowo zgodnie z informacją opublikowaną przez Przedstawicielstwo Niemiec w Polsce „Także obywatele Ukrainy nieposiadający paszportu biometrycznego mogą obecnie wjeżdżać do Niemiec i przebywać w Niemczech bez wizy.” (https://polen.diplo.de/pl-pl/04-news/-/2515786). Każdorazowo jednak istnienie takich uprawnień i zasady korzystania z nich należy zweryfikować z organami państwa, do którego planowana jest podróż.

Ponowny wjazd do Polski

Beneficjenci specustawy mogą swobodnie wjeżdżać i wyjeżdżać do Polski w oparciu o dokument diia.pl oraz paszprt.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji „obywatele Ukrainy, którzy zadeklarowali w jakimkolwiek momencie ewakuację z Ukrainy mogą, w okresie 18 miesięcy od 24 lutego br., swobodnie wyjeżdżać z Polski i każdy ich ponowny wjazd w tym czasie będzie legalny, niezależnie od innych, posiadanych uprawnień, w tym wynikających z ruchu bezwizowego czy posiadanej wizy” oraz „uprawnienie to (uznanie pobytu w Polsce za legalny) jest niezależne od innych praw przysługujących w zakresie wjazdu i pobytu na terytorium RP wynikających z przepisów prawa”. Taka interpretacja pozwala przyjąć, że bez znaczenia dla uprawnienia wynikającego ze Specustawy jest to, czy obywatel Ukrainy posiada paszport biometryczny by móc swobodnie i legalnie wjeżdżać do Polski. 

W sprawie możliwości ponownego wjazdu do Polski przez obywatela Ukrainy objętego w Polsce ochroną czasową (będącego beneficjentem Specustawy) istnieją rozbieżne interpretacje. O ile MSWiA stwierdza, że Specustawa jest samoistną podstawą do swobodnego i legalnego wjazdu obywateli Ukrainy do Polski w każdym czasie (przez 18 miesięcy od dnia 24 lutego 2022 roku), o tyle już w przypadku osób posiadających dokument pobytowy Diia.pl wymaga się, by do legalnego przekroczenia granicy RP posiadały ważny dokument podróży. 

Biorąc jednak pod uwagę brak kontroli granicznej na granicach wewnętrznych strefy Schengen, ponowny wjazd obywatela Ukrainy z innego państwa strefy Schengen nie powinien napotkać kontroli granicznej.

Warto przy tym pamiętać, że wyjazd z terytorium RP na okres przekraczający 1 miesiąc zasadniczo pozbawia obywatela Ukrainy statusu beneficjenta Specustawy.