Czy osobom bez statusu PESEL UKR należą się świadczenia (jeśli dzieci je posiadają)?
Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy przyznaje m.in. prawo do świadczenia wychowawczego (tj. 800+) obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium RP, którego pobyt na terytorium RP jest uznawany za legalny na podstawie specustawy, czyli w sytuacji wjazdu do Polski od dnia 24 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy.
Sama specustawa nie przesądza, że tylko posiadanie przez obywatela Ukrainy numeru PESEL z adnotacją UKR potwierdza uznanie pobytu obywatela Ukrainy w Polsce za legalny na mocy specustawy. Można więc przyjąć, że także w inny sposób możliwe jest wykazanie, że pobyt cudzoziemca w Polsce uznaje się za legalny na mocy specustawy, np. poprzez pieczątkę w paszporcie potwierdzającą datę wjazdu do Polski. Takie też rozumienie przepisów specustawy prezentuje np. Narodowy Fundusz Zdrowia, który pozwala palcówkom medycznym na weryfikację, czy cudzoziemiec jest objęty specustawą i ma prawo do bezpłatnej opieki medycznej, w różny sposób, nie tylko poprzez sprawdzenie PESEL UKR.
Niestety, inne podejście prezentuje ZUS i Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w kwestii weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny, twierdząc, że posiadanie przez obywateli Ukrainy numeru PESEL jest niezbędne do weryfikacji przez instytucje przyznające i wypłacające ww. świadczenia na rzecz rodzin (gminne organy właściwe oraz ZUS) podstawowej przesłanki ich przysługiwania na podstawie przepisów ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa ̶ tj. okoliczności, iż pobyt danego obywatela Ukrainy został uznany za legalny na mocy tejże ustawy.
Wynika z tego, że warunkiem koniecznym uzyskania świadczenia 800+ nie jest posiadanie numeru PESEL, a posiadanie numeru PESEL UKR. Konieczne jest, by PESEL UKR posiadał rodzic/opiekun dziecka oraz samo dziecko.
Źródło i szczegóły:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ukraina-pesel-przepisy-dot-swiadczen-socjalnych-do-poprawy