Czy osoby, które przebywają w Polsce na podstawie Specustawy mogą złożyć wniosek o pobyt czasowy (na pracę/studia/inne) w okresie pierwszych 9 miesięcy pobytu czy składanie jakichkolwiek wniosków przez pierwsze 9 miesięcy jest zablokowane?

Aktualizacja: 02.02.2023

Jeśli osoba przebywa w Polsce na podstawie art. 2 ust. 1 „specustawy”, to jej pobyt jest legalny przez okres 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. i jest ona uprawniona do wykonywania pracy przez ten okres (jeśli zostanie o tym poinformowany powiatowy urząd pracy). Z punktu widzenia legalności pobytu i pracy, nie ma zatem potrzeby, by taka osoba ubiegała się o zezwolenie na pobyt czasowy.

Ponadto, osoba przebywająca w Polsce na podstawie art. 2 ust. 1 „specustawy” nie ma możliwości ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy w związku z okolicznościami wskazanymi w ustawie o cudzoziemcach (np. ze względu na studia w Polsce). Cudzoziemcowi odmawia się wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, gdy w dniu złożenia wniosku o udzielenie tego zezwolenia przebywa w Polsce na podstawie ochrony czasowej. Tymczasem obywatel Ukrainy, który przebywa w Polsce na podstawie art. 2 ust. 1 „specustawy”, jest uznawany za osobę korzystającą z ochrony czasowej.

Zgodnie z przepisami specustawy w brzmieniu obowiązującym przed styczniem 2023 r. obywatele Ukrainy objęciu specustawą mogli złożyć po upływie 9 miesięcy od dnia wjazdu i nie później niż w okresie 18 miesięcy od dnia 24 lutego 2022 r. wnioski o zezwolenie na pobyt czasowy na okres 3 lat.  

Nowelizacja specustawy podpisana przez Prezydenta RP w styczniu 2023 r. uchyliła art. 38 ustawy, który wskazywał, że Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest lub był uznawany za legalny, będzie udzielane zezwolenie na pobyt czasowy. W ówczesnym brzmieniu ustawy zezwolenie to miało być udzielane na jego wniosek jednorazowo na okres 3 lat, licząc od dnia wydania decyzji.

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami obywatele Ukrainy objęci zakresem specustawy mają możliwość ubiegania się o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej, pobyt czasowy w celu w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Nie jest jednak możliwe ubieganie się o zezwolenie na pobyt czasowy w innych przypadkach. Składanie tych wniosków będzie możliwe od dnia 1 kwietnia 2023 r.

Jeśli rozpatrywane  wnioski obywateli Ukrainy o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, ale nie będą oni spełniać przesłanek udzielenia tego zezwolenia (uzasadnienie celu pobytu w Polsce, dłuższego niż 3 miesiące) lub zajdą niektóre przesłanki uzasadniające odmowę, to takim osobom będzie udzielane zezwolenie na pobyt czasowy na okres 1 roku, licząc od dnia wydania decyzji.