Czy osoby z innym niż ukraiński paszport po przekroczeniu polsko-ukraińskiej granicy mają możliwość podróży do innych krajów EU i ubiegania się tam o status uchodźcy?

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami odpowiedź na pytanie będzie zależeć od tego, na jakiej podstawie cudzoziemiec niebędący obywatelem Ukrainy przebywa obecnie w Polsce. 

Jeśli cudzoziemiec posiada prawo do ruchu bezwizowego w UE (lista państw, których cudzoziemcy są uprawnieni do ruchu bezwizowego znajduje się tutaj: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:32018R1806 – Załącznik nr II) i nie wyczerpał jeszcze okresu 90 dni pobytu w strefie Schengen,  to będzie on mógł złożyć wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w innym państwie UE.

Jeśli cudzoziemiec posiada dokument pobytowy bądź wizę wydaną przez inne państwo, to będzie mógł w tym państwie ubiegać się o udzielenie ochrony międzynarodowej.

Jeśli cudzoziemiec posiada wizę wydaną przez którekolwiek z państw UE będzie mógł podróżować po UE w okresie 90 dni w przeciągu każdych 180 dni, jednak powinien złożyć wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w państwie, które wydało mu wizę. W przeciwnym wypadku może zostać odesłany z powrotem do państwa wydającego wizę w celu rozpoznania jego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej.

Jeśli cudzoziemiec objęty jest ochroną czasową i z tego powodu otrzymał zaświadczenie od Szefa UdsC, może on podróżować swobodnie po krajach Schengen w okresie 90 dni przypadających na każde kolejne 180 dni o ile posiada ważny dokument podróży. 

Jeśli natomiast sytuacja dotyczy cudzoziemca, który przekroczył granicę na podstawie zezwolenia Komendanta Głównego SG (zezwolenie na pobyt przez okres 15 dni) i nie został objęty ochrona czasową,  to zgodnie z przepisami jest on uprawniony do pobytu wyłącznie na terytorium Polski. W razie przekroczenia granicy i ubiegania się o ochronę międzynarodową w innym państwie, może on zostać przekazany z powrotem do Polski na podstawie tzw. rozporządzenia Dublin III. Oczywiście to czy do przekazania faktycznie dojdzie będzie zależało od woli państwa, w którym dany cudzoziemiec złożył wniosek, a także od tego czy państwo to dopełni w terminie wszystkich formalności. Istnieją także względy humanitarne bądź rodzinne, które mogą skutkować odstąpieniem od przekazania cudzoziemca do Polski.

Należy także podkreślić, że poszczególne państwa UE mogą przyjąć różne decyzje polityczne w zakresie odsyłania cudzoziemców z powrotem do Polski na podstawie rozporządzenia Dublin III. Inne państwa UE pomimo możliwości odesłania danego cudzoziemca do Polski mogą zdecydować, że mimo wszystko to one będą rozpoznawać wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej danego cudzoziemca.