Do kiedy osoby z Ukrainy, które przybyły do Polski po 24.02.2022 muszą wystąpić o pobyt czasowy, a do kiedy pozostali, którzy przyjechali do Polski przed 24.02.2022?

Aktualizacja: 03.02.2023

Obywatele Ukrainy, którzy przyjechali do Polski od dnia 24 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy, podlegają przepisom tzw. specustawy ukraińskiej (Ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r., poz. 583)). Na podstawie tej ustawy mogą przebywać oni w Polsce legalnie przez okres 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, wspomniany okres 18 miesięcy zakończy się 24 sierpnia 2023 r.  Do końca tego okresu osoby posiadające dokument diia nie muszą nic robić  – przebywają w Polsce legalnie. 

W wyniku opublikowania w dniu 27 stycznia 2023 roku ustawy z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego kraju oraz niektórych innych ustaw doszło do nowego uregulowania kwestii możliwości składania przez osoby objęte ochroną czasową w Polsce wniosków o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce. Nowelizacja przewiduje, że o pobyt czasowy w Polsce będą mogli ubiegać się obywatele Ukrainy korzystający z ochrony czasowej w Polsce, jeśli celem ich pobytu w Polsce będzie wykonywanie pracy, wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Blue Card) lub prowadzenie działalności gospodarczej. Złożenie wniosków pobytowych przez takie osoby będzie możliwe od dnia 1 kwietnia 2023 roku.

Co ważne, zgodnie z nowelizacją wojewoda pozostawia bez rozpoznania wnioski o pobyt czasowy złożone przez obywateli Ukrainy po okresie 9 miesięcy pobytu w Polsce a przed dniem wejścia w życie nowelizacji. Oznacza to, że choć specustawa pozwalała dotychczas obywatelom Ukrainy ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce i to w uproszczonym trybie, to wszystkie wnioski złożone na tej podstawie do wojewodów nie wywołały i nie wywołają żadnych skutków prawnych.

W przypadku osób, które wjechały/przebywały w Polsce przed dniem 24 lutego (lub przyjechały po tym terminie, ale NIE W ZWIĄZKU z wojną, tylko z innych przyczyn) – nie są one objęte specustawą wobec czego mogą aplikować o zezwolenie na pobyt czasowy w dowolnym momencie.

Zasadniczo, z wnioskiem o pobyt czasowy cudzoziemiec może wystąpić najpóźniej w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium RP. Obecnie trzeba jednak wziąć pod uwagę, że rząd wydłużył legalność pobytu i pracy cudzoziemców na terytorium Polski.

Jedną jest „ustawa covidowa” (ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 2095,)), która co do zasady wydłużyła legalność pobytu cudzoziemca w Polsce  do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania tego ze stanów (stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego), który będzie obowiązywał jako ostatni. Przedłużenie ważności posiadanych tytułów pobytowych w Polsce na mocy specustawy covidowej będzie jednak obowiązywało najpóźniej do dnia 24 sierpnia 2023 roku (o ile wcześniej nie zostanie odwołany obowiązujący aktualnie stan zagrożenia epidemicznego).

Także na podstawie specustawy o pomocy obywatelom Ukrainy ważność tytułów pobytowych obywateli Ukrainy, którzy byli w Polsce przed dniem 24 lutego 2022, uległa przedłużeniu do dnia 24 sierpnia 2023 roku.

Można więc przyjąć, że 24 sierpnia 2023 roku to data, do której cudzoziemcy, którzy nie są objęci ochroną czasową, a których ruch bezwizowy, wiza, lub karta pobytu utraciły lub utracą ważność, będą musieli złożyć wnioski o pobyt czasowy w Polsce, jeśli będą zainteresowaniem pozostaniem w Polsce.