Jak można legalnie zostawić dziecko w Polsce, gdy jego rodzic wyjeżdża, tak aby opiekun mógł sprawować opiekę zgodnie z prawem opiekę nad dzieckiem?

W takiej sytuacji najważniejsze pytanie to kto będzie sprawował opiekę nad dzieckiem.

Osoba poniżej 18 roku życia nie może przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych. Nie istnieje coś takiego jak pozostawienie dziecka samego z zachowaniem prawa do opieki (z samego faktu pozostawienia dziecka wykonywanie faktycznej opieki będzie niemożliwe).

Oznacza to, że dziecko pozostawione bez opieki objęte zostanie systemem pieczy zastępczej tak instytucjonalnej np. placówka socjalizacyjna lub rodzinnej. Zgodnie z art. 112 (1) ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem umieszczonym w pieczy zastępczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb, należą do rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo kierującego placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym, w pozostałym zakresie o ile sąd nie postanowi inaczej władza rodzicielska pozostaje przy rodzicach.

Czyli rodzic dziecka umieszczonego w systemie pieczy zastępczej nie będzie mógł decydować  o wychowaniu ani reprezentować dziecka w bieżących sprawach oraz pobierać na nie świadczeń.

Należy pamiętać, że wprowadzenie dziecka do systemu pieczy zastępczej nie nastręcza trudności natomiast odzyskanie dziecka z tego systemu to już trudna i karkołomna praca – trzeba będzie o dziecko walczyć i tłumaczyć się tak przed sądem, MOPS jak i możliwe, że kuratorem, że jest się gwarantem prawidłowej opieki nad małoletnim.

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa wprowadziła instytucję opiekuna tymczasowego (art. 25).

Opiekun taki będzie ustanawiany dla dzieci obywatelstwa Ukraińskiego, które przybyły do Polski po 24.02 i które pozostają na tym terytorium bez opieki osoby dorosłej odpowiedzialnej za nie zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce. W takiej sytuacji opiekun tymczasowy będzie upoważniony do reprezentowania małoletniego oraz sprawowania pieczy nad jego osoba i majątkiem. Przepisy spec ustawy nie mówią nic o pozbawianiu rodzica władzy rodzicielskiej, wobec czego wydaje się, że odpowiednio będzie stosowany przywołany wyżej art. 112 (1) ustawy kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Każda sytuacja oczywiście jest inna i wymaga indywidualnego podejścia, jeśli na terytorium Polski jest ktoś z rodziny kto mógłby pełnić funkcję tymczasowej rodziny zastępczej lub opiekuna tymczasowego, to przygotowując wniosek do sądu należy szeroko uzasadnić  przyczyny pozostawienia dziecka pod opieką innych osób, tak aby pokazać Sądowi, że pozostawienie dziecka w Polsce podyktowane jest szczególnymi okolicznościami- to w późniejszym czasie może uchronić nas od trudów i problemów z odzyskaniem dziecka i to bez nadzoru MOPS lub Kuratora.