Jak wyrobić Kartę Polaka przebywając w Polsce?

W związku z najnowszymi ułatwieniami dotyczącymi wyrobienia Karty Polaka dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce, przedstawiamy krótki przewodnik na temat uzyskania tego dokumentu bez wyjeżdżania na terytorium Ukrainy. 

Czym jest Karta Polaka?

Karta Polaka jest dokumentem potwierdzającym przynależność do Narodu Polskiego. Sam w sobie nie stanowi tytułu pobytowego (pobytu stałego czy obywatelstwa), nie uprawnia do przekraczania granicy bez wizy. Ale! Jej posiadacz posiada szereg uprawnień.

Kto może ubiegać się o Kartę Polaka?

Karta Polaka zostanie Ci przyznana w Polsce, jeśli deklarujesz przynależność do Narodu Polskiego i spełnisz łącznie następujące warunki:

  1. wykażesz swój związek z polskością przez przynajmniej podstawową znajomość języka polskiego, który uważasz za język ojczysty, oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów;
  2. w obecności wojewody, albo wyznaczonego przez niego pracownika, złożysz pisemną deklarację przynależności do Narodu Polskiego;
  3. wykażesz, że jesteś narodowości polskiej lub co najmniej jedno z Twoich rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej, albo przedstawisz zaświadczenie organizacji polskiej lub polonijnej potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej przez okres co najmniej ostatnich trzech lat;
  4. ani Ty ani Twoi przodkowie nie byliście repatriowani z Polski;
  5. nie posiadasz polskiego obywatelstwa ani zezwolenia na pobyt stały w Polsce.

Karta Polaka może być przyznana osobie posiadającej status bezpaństwowca w Ukrainie.

Gdzie złożyć wniosek?

Według najnowszych przepisów Karty Polaka będą mogli wydawać Wojewodowie*. Dzięki temu wniosek o wydanie Karty Polaka będziesz mógł/mogła złożyć najbliższym Urzędzie Wojewódzkim.

Złożenie wniosku oraz wydanie karty jest bezpłatne.

Jak udowodnić polskie pochodzenie?

Przykładowe dowody: dokumenty  wydane  przez  polskie  władze  państwowe  lub  kościelne,  a  także  przez  władze   byłego   Związku   Socjalistycznych   Republik   Radzieckich,   dotyczące wnioskodawcy lub jego rodziców, dziadków lub pradziadków.

Przykłady: polskie dokumenty tożsamości, dokumenty tożsamości informujące o narodowości polskiej, akty stanu cywilnego i metryki chrztu potwierdzające polską narodowość, dokumenty potwierdzające odbycie służby wojskowej w Wojsku Polskim potwierdzające narodowość polską, dokumenty o   rehabilitacji   osoby   deportowanej z  wpisem  o   jej narodowości polskiej, dokumenty potwierdzające prześladowanie osoby ze względu na jej polskie pochodzenie i inne.

Jak wykazać znajomość języka polskiego?

Wnioskodawca ubiegający się o przyznanie Karty Polaka wykazuje posiadanie znajomości języka polskiego przez przedłożenie zaświadczenia o zdaniu egzaminu z języka polskiego jako obcego przed państwową komisją egzaminacyjną, świadectwa ukończenia szkoły lub studiów w Polsce lub świadectwa ukończenia szkoły za granicą z wykładowym j. polskim.

W razie braku ww dokumentów, oceny znajomości j. polskiego dokona podczas rozmowy wojewoda.

Co daje posiadanie Karty Polaka? 

Przykładowe uprawnienia:

  1. Zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę,
  2. podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na takich samych warunkach jak obywatele polscy,
  3. korzystanie z bezpłatnego systemu oświaty na poziomie podstawowym, średnim i wyższym na takich samych zasadach jak obywatele polscy z jednoczesną możliwością ubiegania się o stypendia dla cudzoziemców uczących się i studiujących w Polsce,
  4. w stanach nagłych korzystanie w Polsce z bezpłatnej opieki zdrowotnej,
  5. 37% ulgi na przejazdy koleją,
  6. bezpłatny wstęp do muzeów państwowych.

* Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyznaczenia wojewody właściwego w zakresie prowadzenia postępowań o przyznanie lub przedłużenie ważności Karty Polaka.