Jak wyrobić Kartę Polaka przebywając w Polsce?
W związku z najnowszymi ułatwieniami dotyczącymi wyrobienia Karty Polaka dla obywateli Ukrainy przebywających w Polsce, przedstawiamy krótki przewodnik na temat uzyskania tego dokumentu bez wyjeżdżania na terytorium Ukrainy.
Czym jest Karta Polaka?
Karta Polaka jest dokumentem potwierdzającym przynależność do Narodu Polskiego. Sam w sobie nie stanowi tytułu pobytowego (pobytu stałego czy obywatelstwa), nie uprawnia do przekraczania granicy bez wizy. Ale! Jej posiadacz posiada szereg uprawnień.
Kto może ubiegać się o Kartę Polaka?
Karta Polaka zostanie Ci przyznana w Polsce, jeśli deklarujesz przynależność do Narodu Polskiego i spełnisz łącznie następujące warunki:
- wykażesz swój związek z polskością przez przynajmniej podstawową znajomość języka polskiego, który uważasz za język ojczysty, oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów;
- w obecności wojewody, albo wyznaczonego przez niego pracownika, złożysz pisemną deklarację przynależności do Narodu Polskiego;
- wykażesz, że jesteś narodowości polskiej lub co najmniej jedno z Twoich rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej, albo przedstawisz zaświadczenie organizacji polskiej lub polonijnej potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej przez okres co najmniej ostatnich trzech lat;
- ani Ty ani Twoi przodkowie nie byliście repatriowani z Polski;
- nie posiadasz polskiego obywatelstwa ani zezwolenia na pobyt stały w Polsce.
Karta Polaka może być przyznana osobie posiadającej status bezpaństwowca w Ukrainie.
Gdzie złożyć wniosek?
Według najnowszych przepisów Karty Polaka będą mogli wydawać Wojewodowie*. Dzięki temu wniosek o wydanie Karty Polaka będziesz mógł/mogła złożyć najbliższym Urzędzie Wojewódzkim.
Złożenie wniosku oraz wydanie karty jest bezpłatne.
Jak udowodnić polskie pochodzenie?
Przykładowe dowody: dokumenty wydane przez polskie władze państwowe lub kościelne, a także przez władze byłego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, dotyczące wnioskodawcy lub jego rodziców, dziadków lub pradziadków.
Przykłady: polskie dokumenty tożsamości, dokumenty tożsamości informujące o narodowości polskiej, akty stanu cywilnego i metryki chrztu potwierdzające polską narodowość, dokumenty potwierdzające odbycie służby wojskowej w Wojsku Polskim potwierdzające narodowość polską, dokumenty o rehabilitacji osoby deportowanej z wpisem o jej narodowości polskiej, dokumenty potwierdzające prześladowanie osoby ze względu na jej polskie pochodzenie i inne.
Jak wykazać znajomość języka polskiego?
Wnioskodawca ubiegający się o przyznanie Karty Polaka wykazuje posiadanie znajomości języka polskiego przez przedłożenie zaświadczenia o zdaniu egzaminu z języka polskiego jako obcego przed państwową komisją egzaminacyjną, świadectwa ukończenia szkoły lub studiów w Polsce lub świadectwa ukończenia szkoły za granicą z wykładowym j. polskim.
W razie braku ww dokumentów, oceny znajomości j. polskiego dokona podczas rozmowy wojewoda.
Co daje posiadanie Karty Polaka?
Przykładowe uprawnienia:
- Zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę,
- podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na takich samych warunkach jak obywatele polscy,
- korzystanie z bezpłatnego systemu oświaty na poziomie podstawowym, średnim i wyższym na takich samych zasadach jak obywatele polscy z jednoczesną możliwością ubiegania się o stypendia dla cudzoziemców uczących się i studiujących w Polsce,
- w stanach nagłych korzystanie w Polsce z bezpłatnej opieki zdrowotnej,
- 37% ulgi na przejazdy koleją,
- bezpłatny wstęp do muzeów państwowych.
* Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyznaczenia wojewody właściwego w zakresie prowadzenia postępowań o przyznanie lub przedłużenie ważności Karty Polaka.