Kto i na jakich zasadach może wystąpić od 1.04.23 o pobyt czasowy (w ramach specustawy) w Polsce?

Aktualizacja: 08.02.2023

W wyniku opublikowania w dniu 27 stycznia 2023 roku ustawy z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego kraju oraz niektórych innych ustaw doszło do nowego uregulowania kwestii możliwości składania przez osoby objęte ochroną czasową w Polsce wniosków o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem przepisów, o pobyt czasowy w Polsce będą mogli ubiegać się obywatele Ukrainy korzystający z ochrony czasowej w Polsce (czyli zasadniczo osoby z PESEL UKR), wyłącznie jeśli celem ich pobytu w Polsce będzie:

– wykonywanie pracy,

– wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Blue Card) lub

– prowadzenie działalności gospodarczej.

Złożenie wniosków pobytowych przez takie osoby będzie możliwe od dnia 1 kwietnia 2023 roku.

Wniosek będzie można złożyć do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca. Wyjątkowo, obywatele Ukrainy ubiegający się o jedno z ww. zezwoleń na pobyt czasowy będą zwolnieni z obowiązku osobistego stawiennictwa w urzędzie wojewódzkim, jeśli wcześniej oddali odciski linii papilarnych podczas uzyskiwania PESEL UKR. Jeśli jednak tego nie uczynili, osobiste stawiennictwo w urzędzie wojewódzkim w celu oddania odcisków linii papilarnych będzie konieczne, jednak wyjątkowo już po wydaniu decyzji pobytowej (najpewniej w momencie osobistego odbioru karty pobytu czasowego).

W przypadku gdy obywatel Ukrainy nie będzie spełniać wymogów udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na deklarowany cel pobytu lub okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie, nie uzasadniają jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące, lub wobec obywatela Ukrainy zachodzą okoliczności uzasadniające odmowę udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy, w okresie do dnia 24 sierpnia 2023 r. udzielone zostanie mu zezwolenia na pobyt czasowy na okres 1 roku, licząc od dnia wydania decyzji. Oznacza to w praktyce, że nawet jeśli obywatel Ukrainy nie będzie spełniał wszystkich przesłanek do otrzymania zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce, to jeśli tylko celem jego pobytu w Polsce będzie wykonywanie pracy lub prowadzenie działalności gospodarczej, powinien otrzymać kartę pobytu na okres próby wynoszący 1 rok.

Jeśli jednak obywatel Ukrainy wykaże, że spełnia wszystkie wymogi udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy przewidziane dla danego celu pobytu (w celu wykonywania pracy, w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji lub w celu prowadzenia działalności gospodarczej), może od 1 kwietnia 2023 roku ubiegać się o udzielenie mu zezwolenia na maksymalny, 3-letni okres.

Warto pamiętać, że w przypadku wszystkich obywateli Ukrainy, którzy ubiegają się lub będą ubiegać o zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, do dnia 24 sierpnia 2023 roku nie stosuje się wymogu wykazania, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej osiągnięto w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy odpowiednio wysoki dochód, lub że zatrudnia się odpowiednią liczbę pracowników, lub że prowadzi się działania, które pozwolą w przyszłości osiągnąć wymagany dochód. Jest to istotne ułatwienie przewidziane dla nowopowstałych firm, dające obywatelom Ukrainy szansę na kartę pobytu nawet wtedy, jeśli założone przez nich firmy jeszcze nie osiągnęły wystarczających dochodów i dopiero się rozwijają.

Niestety, obecnie specustawa nie przewiduje możliwości ubiegania się o zezwolenie na pobyt czasowy, nawet po 1 kwietnia 2023 roku, przez dzieci objęte w Polsce ochroną czasową, nawet jeśli są dziećmi osób uprawnionych od 1 kwietnia 2023 roku do złożenia wniosku o pobyt czasowy.

Przesłanki udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na różne cele pobytu oraz wymagane dokumenty można znaleźć na stronie: https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/zezwolenia-na-pobyt2 

Zalecamy, by przed dniem 1 kwietnia 2023 roku zweryfikować na stronie internetowej właściwego urzędu wojewódzkiego, jakie dokumenty wymagane są od obywateli Ukrainy objętych ochroną czasową, a ubiegających się o zezwolenie na pobyt czasowy oraz jaki w danym urzędzie przewidziano tryb i sposób składania wniosków, ponieważ może się on różnić w zależności od województwa.