Mam numer PESEL ale placówka medyczna żeby zapewnić mi bezpłatne usługi medyczne szuka w paszporcie pieczątki o przekroczeniu granicy. Jeśli jej nie mam, jak udowodnić, że podlegam pod ochronę specustawy?

Specustawa przyznaje prawo do opieki medycznej obywatelom Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 specustawy – przepis ten mówi o obywatelach Ukrainy, którzy przybyli legalnie na terytorium RP w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. i deklarują zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednym ze sposobów weryfikacji, czy obywatel Ukrainy spełnia warunki objęcia go ochroną przewidzianą w specustawie, jest sprawdzenie daty jego wjazdu na terytorium RP, czyli daty wskazanej w pieczątce potwierdzającej wjazd na terytorium RP wbitej w paszporcie cudzoziemca. W przypadku braku takiej pieczątki, należy poszukiwać innych metod weryfikacji.

Zgodnie z komunikatem Narodowego Funduszu Zdrowia weryfikacja uprawnień do świadczeń medycznych dla osób uprawnionych na mocy specustawy odbywa się na podstawie m.in. specjalnego numeru PESEL nadawanego obywatelom Ukrainy.

Potwierdzenie, że cudzoziemcowi nadano PESEL w trybie specustawy, tj. nadając specjalny status o zapisie „UKR”, jest wystarczające do uznania, że cudzoziemcowi przysługują świadczenia przewidziane w specustawie, w tym prawo do opieki medycznej. Wynika to z faktu, że numer PESEL w trybie specustawy nadaje się wyłącznie obywatelom Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 specustawy, czyli tym samym, którym specustawa daje prawo do opieki medycznej. Szczegóły można znaleźć na stronie NFZ, w szczególności w komunikacie nr 2: https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/pomoc-dla-obywateli-ukrainy-zagwarantowana-w-specustawie-o-czym-musza-wiedziec-swiadczeniodawcy,8157.html.

Potwierdza to także m.in. Urząd m. st. Warszawy na stronie https://warszawa19115.pl/-/legalizacja-pobytu-w-polsce-dla-obywateli-ukrainy: „Obywatele Ukrainy, którzy wcześniej mieli nadany nr PESEL, a podlegają definicji specustawy również muszą złożyć ponownie wniosek o nadanie PESEL w trybie specustawy. Umożliwi to nadanie specjalnego statusu cudzoziemca o zapisie „UKR”, dzięki któremu będzie taka osoba brana pod uwagę przez instytucje, które w trybie specustawy udzielają świadczeń.”.

Oznacza to, że świadczenia opieki zdrowotnej winny być świadczone osobom, które posiadają numer PESEL nadany w trybie specustawy. Sama specustawa nie uzależnia prawa do opieki medycznej w Polsce od posiadania przez cudzoziemca w paszporcie pieczątki potwierdzającej datę jego wjazdu na terytorium RP. W celu wyjaśnienia tej sprawy zaleca się kontakt z dyrekcją placówki medycznej, która odmówiła świadczeń opieki zdrowotnej, a w razie dalszej potrzeby z Rzecznikiem Praw Pacjenta oraz Narodowym Funduszem Zdrowia, zgłaszając zaistniałą sytuację.