Po jakim czasie i na jakich zasadach osoby, które przyjechały do Polski z Ukrainy po 24 lutego będą mogły się ubiegać o status rezydenta?

1 rok temu
4 minut

Aktualizacja: 19.06.2023

Co do zasady, cudzoziemiec może otrzymać zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, jeśli:

  1. przebywa w Polsce legalnie i nieprzerwanie co najmniej przez 5 lat bezpośrednio przed złożeniem wniosku;
  2. posiada stabilne i regularne źródło dochodu wystarczające na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny;
  3. posiada ubezpieczenie zdrowotne i
  4. posiada potwierdzoną znajomość języka polskiego.

Wniosek o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE należy złożyć w trakcie legalnego pobytu w Polsce.
Osoby, które przyjechały do Polski z Ukrainy od 24 lutego 2022 r., korzystają w Polsce z ochrony czasowej na podstawie:
1. ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy („specustawy”) albo
2. ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP.
Wszystkie te osoby mają prawo do legalnego pobytu w Polsce przez określony czas, ale zakres ich praw i obowiązków się różni – także w odniesieniu do możliwości ubiegania się przez nie o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE.

Osoby objęte zakresem „specustawy”
Obywatele Ukrainy (oraz niektórzy członkowie ich rodzin nie mający obywatelstwa ukraińskiego), którzy:
1. przybyli legalnie do Polski z Ukrainy od 24 lutego 2022 r. w związku z działaniami wojennymi w Ukrainie i
2. deklarują zamiar pozostania w Polsce,
przebywają legalnie w Polsce do dnia 4 marca 2024 r.
Osoby te mogą począwszy od 1 kwietnia 2023 r. ubiegać się udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej, pobyt czasowy w celu w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Nie jest jednak możliwe ubieganie się o zezwolenie na pobyt czasowy w innych przypadkach. Ponadto jeśli wnioski obywateli Ukrainy o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, ale nie będą oni spełniać przesłanek udzielenia tego zezwolenia (uzasadnienie celu pobytu w Polsce, dłuższego niż 3 miesiące) lub zajdą niektóre przesłanki uzasadniające odmowę, to takim osobom będzie udzielane zezwolenie na pobyt czasowy na okres 1 roku, licząc od dnia wydania decyzji.
Po upływie okresu ważności tego zezwolenia, obywatel Ukrainy (lub członek jego rodziny) będzie musiał zalegalizować swój pobyt na ogólnych zasadach. By ubiegać się zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE będzie musiał wykazać, iż przebywał w Polsce legalnie i nieprzerwanie przez 5 lat bezpośrednio przed złożeniem wniosku.
Do 5-letniego okresu pobytu może się wliczać okres  legalnego pobytu w Polsce na podstawie „specustawy” oraz pobyt na podstawie wyżej wskazanego zezwolenia zezwolenia na pobyt czasowy dla obywateli Ukrainy (i członków ich rodzin).
Uwaga! Postępowanie w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE nie zostanie wszczęte, jeśli w dniu złożenia wniosku o udzielenie tego zezwolenia cudzoziemiec przebywa w Polsce w związku z uzyskaniem ochrony czasowej. Zatem, osoby, które wjechały do Polski od 24 lutego 2022 r. i korzystają z uprawnień wynikających ze „specustawy”, ale wcześniej przebywały już w Polsce (a ich pobyt w Polsce można wciąż uznać za nieprzerwany), nie mogą złożyć wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE tak długo jak korzystają z ochrony czasowej (tj. w okresie 18-miesięcznego okresu legalnego pobytu w Polsce).

Osoby objęte zakresem ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP
Pozostałe osoby, które przyjechały do Polski z Ukrainy od dnia 24 lutego 2022 r., którzy korzystają z ochrony czasowej w Polsce, tj.:
1. obywatele państw trzecich którym udzielono ochrony międzynarodowej w Ukrainie (i członkowie ich rodzin) lub
2. obywatele państw trzecich, którzy posiadają zezwolenie na pobyt stały w Ukrainie i nie mogą wrócić do swojego kraju pochodzenia,
którzy przebywają w Polsce legalnie nie otrzymały możliwości ubiegania się o specjalne zezwolenie na pobyt czasowy – w przeciwieństwie do obywateli Ukrainy i członków ich rodzin.
Co więcej, jeśli przebywają w Polsce na podstawie ochrony czasowej, osoby te nie mogą:
1. ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy (z wyjątkiem zezwolenia na pobyt czasowy dla ofiar handlu ludźmi) oraz
2. ubiegać się o zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
Tym samym cudzoziemiec korzystający w Polsce z ochrony czasowej na podstawie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP ma znacznie ograniczone możliwości legalizacji pobytu w Polsce po zakończeniu okresu ochrony czasowej.
Jeśli pozostanie w Polsce, pomimo zakończenia okresu ochrony czasowej, i nie uzyska innego tytułu pobytowego, jego pobyt w Polsce będzie nielegalny. Tymczasem, aby ubiegać się zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE trzeba wykazać, iż cudzoziemiec przebywa w Polsce legalnie i nieprzerwanie przez 5 lat bezpośrednio przed złożeniem wniosku.