Według specustawy wyjazd obywatela Ukrainy z Polski na okres powyżej 30 dni pozbawia go uprawnień. Czy mogę wyjechać do Ukrainy lub UE tylko na 30 dni w okresie 18 miesięcy?

Zgodnie z art. 11 ust. 2 „specustawy”, wyjazd obywatela Ukrainy z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres powyżej 30 dni pozbawia go uprawnienia, o którym mowa w art. 2 ust. 1.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 „specustawy”, obywatel Ukrainy, o którym mowa w tym przepisie, przebywa w Polsce legalnie do 30 czerwca 2024.

Tym samym obywatel Ukrainy przebywający w Polsce legalnie na podstawie „specustawy”, który wyjedzie z Polski na ponad 30 dni, traci legalny pobyt w Polsce przyznany na mocy tej ustawy. Nie przysługuje mu zatem już prawo do opieki medycznej oraz świadczeń i pomocy społecznej, które są powiązane z tym pobytem. Ma on jednak nadal prawo do pracy w Polsce, jeśli jego pobyt w Polsce jest zgodny z przepisami (legalny).

Opisanych wyżej uprawnień nie traci się w przypadku wyjazdu z terytorium RP na okres powyżej 30 dni jeśli jest się osobą skierowaną do wykonywania pracy lub usług poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przez podmioty prowadzące działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przepisy przewidują możliwość ponownego nadania statusu UKR w wyniku przybycia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa. Wówczas wjazd ten powinien zostać udokumentowany lub zarejestrowany w rejestrze obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, prowadzonym przez Komendanta Głównego Straży Granicznej. 

Jeśli wjazd ten nastąpił przez granice Polski będącą zewnętrzną granicą strefy Schengen ponowne nadanie statusu UKR następuje automatycznie. 

Ponowne nadanie statusu może również nastąpić w wyniku ponownego złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL. Organem właściwym do dokonania rejestracji powyższych danych jest dowolny organ wykonawczy gminy, tak jak to miało miejsce przy pierwszym wnioskowaniu na nadanie numeru PESEL. W efekcie ponownego złożenia wniosku o nadanie numeru PESEL zgodnie ze specustawą dojdzie do aktualizacji już posiadanego numeru poprzez dodanie do niego ponownie statusu UKR.

Nie ma podstaw, by twierdzić, że obywatel Ukrainy nie może opuścić Polski łącznie na dłużej niż 30 dni w okresie do 30 czerwca 2024 r. Art. 11 ust. 2 „specustawy” należy rozumieć jako odnoszący się do jednorazowego wyjazdu z Polski. Tym samym, aby zachować legalny pobyt w Polsce na podstawie „specustawy” oraz uprawnienia z nim powiązane, każdy wyjazd obywatela Ukrainy poza Polskę nie powinien trwać dłużej niż 30 dni. 

W art. 11 ust. 2 „specustawy” nie określono kierunku wyjazdu z Polski. Należy zatem uznać, że przepis ten znajduje zastosowanie niezależnie od tego, dokąd wyjechał obywatel Ukrainy (a zatem także do innych państw UE). 

Obywatel Ukrainy posiadający PESEL UKR nie jest zobowiązany przebywać w Polsce. Może w każdym czasie opuścić Polskę w wybranym kierunku. Jeśli jednak obywatel Ukrainy chce korzystać z uprawnień wynikających z „specustawy”, nie powinien opuszczać Polski na dłużej niż 30 dni. 

Należy pamiętać, iż obywatel Ukrainy, który przebywa w Polsce na podstawie „specustawy”, jest uznawany za osobę korzystającą z ochrony czasowej. Co do zasady, obywatele Ukrainy mają swobodę wyboru kraju, w którym chcą korzystać z ochrony czasowej. Z uprawnień wynikających z ochrony czasowej można jednak korzystać tylko w jednym państwie UE.