Zostałem bezpodstawnie pozbawiony numeru PESEL UKR. Co robić?
Podobne problemy, polegające na bezpodstawnym pozbawieniu PESEL UKR, zgłasza wielu obywateli Ukrainy. Skargi w tej sprawie doprowadziły do interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich w dniu 8 marca 2023 roku. Jego wystąpienie w tej sprawie do polskich władz można przeczytać tutaj:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-pelnomocnik-uchodzcy-ukraina-status-ukr-utrata-wyjazd.
Jak wynika z wystąpienia RPO, nie udało się zidentyfikować przyczyn tego problemu. RPO zwrócił także uwagę na problem utraty statusu UKR nawet w przypadku nieopuszczania terytorium RP przez obywatela Ukrainy.
Wystąpienie RPO nie doczekało się jeszcze odpowiedzi i reakcji pełnomocnika rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy. Brak więc na ten moment konkretnych rozwiązań, które pozwoliłby naprawić problemy z PESEL UKR.
Urzędy zajmujące się rejestracją PESEL UKR w odpowiedzi na podobne skargi o pozbawieniu statusu UKR obywateli Ukrainy, przygotowały następujące zalecenia:
- Przy przekraczaniu granicy Polski i Ukrainy każdorazowo żądać od Straży Granicznej potwierdzenia w dokumentach podróży (paszportach) faktu przekroczenia granicy.
- Po powrocie do Polski dokonywać sprawdzenia czy w ewidencjach rządowych widnieje prawidłowy status.
- W przypadku jakichkolwiek wątpliwości nawiązywać osobisty kontakt z urzędem gminy posiadając przy sobie dokumenty potwierdzające przekroczenie granicy.
Z kolei polska Straż Graniczna publikuje w tej sprawie następujący komunikat:
Obywatele Ukrainy wracający do Polski powinni podczas odprawy paszportowej informować funkcjonariuszy Straży Granicznej o wjeździe do Polski w związku z korzystaniem z ochrony czasowej oraz każdorazowo okazać dokument elektroniczny diia.pl!
W celu uniknięcia utraty statusu PESEL UKR w związku z opuszczeniem terytorium Polski na okres krótszy niż 30 dni, cudzoziemiec wracający do Polski powinien poinformować funkcjonariusza Straży Granicznej dokonującego odprawy paszportowej, o zamiarze wjazdu w związku z korzystaniem w Polsce z uprawnień z ochrony czasowej oraz każdorazowo okazać dokument elektroniczny diia.pl (nawet jeśli podróżny jedzie do pracy w Polsce lub w innym celu, ale jednocześnie będzie korzystał z ochrony w Polsce).
Ważne! Wjazd na terytorium Polski bez poinformowania o ww. okoliczności lub bez okazania dokumentu elektronicznego diia.pl może spowodować, iż dane cudzoziemca nie zostaną ujęte w rejestrach, w oparciu o które nadawany jest status PESEL UKR, a z którym wiążą się liczne uprawnienia o charakterze socjalnym.
Jeśli w opisywanej sytuacji pomimo wyjaśnienia sytuacji i pomimo udowodnienia, że dziecko posiada statusu UKR, ZUS odmawia wypłaty świadczenia, zwracamy uwagę, że od decyzji ZUS można odwołać się do Prezesa ZUS w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji. Następnie od decyzji Prezesa ZUS przysługuje również skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego w ciągu 30 dni od doręczenia decyzji.