Czy skorzystanie z benefitów 300 plus i 800 plus w Polsce uniemożliwia otrzymanie pomocy i benefitów w innym kraju UE? Czy wyjeżdżając należy zgłosić gdzieś ten fakt?

Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt w Polsce jest legalny na podstawie „specustawy”, przysługuje prawo do świadczenia wychowawczego (800+) oraz świadczenia „Dobry start” (300+), jeżeli zamieszkuje z dziećmi na terytorium Polski. 

Jeśli jednak obywatel Ukrainy wyjedzie z Polski na ponad jeden miesiąc, traci on legalny pobyt w Polsce przyznany na mocy „specustawy”. Tym samym nie przysługuje mu już prawo do świadczeń wymienionych w „specustawie”, w tym do świadczeń 800+ i 300+.

Jeśli świadczenia będą dalej wypłacane, pomimo iż obywatel Ukrainy utracił do nich prawo, Zakład Ubezpieczeń Społecznych może żądać ich zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Aby tego uniknąć, należy poinformować Zakład Ubezpieczeń Społecznych w terminie 7 dni, iż obywatel Ukrainy wyjechał z Polski na ponad miesiąc, a zatem utracił prawo do świadczenia 800+ i 300+. 

Obywatel Ukrainy, który przebywa w Polsce na podstawie „specustawy”, jest uznawany za osobę korzystającą z ochrony czasowej. Co zasady, obywatele Ukrainy mają swobodę wyboru kraju, w którym chcą korzystać z ochrony czasowej. Należy jednak pamiętać, iż z uprawnień wynikających z ochrony czasowej można korzystać tylko w jednym państwie UE. Tym samym obywatel Ukrainy, który korzystał z ochrony czasowej w Polsce, a następnie utracił to prawo w związku z wyjazdem z Polski na ponad miesiąc, powinien mieć możliwość skorzystania z ochrony czasowej w innym państwie UE. Sytuacja prawna tych osób będzie jednak w dużej mierze zależała od ustawodawstwa i praktyki kraju, w którym zdecydują się zamieszkać te osoby. Z tego powodu przed wyjazdem z Polski warto skonsultować się z władzami kraju docelowego (np. za pośrednictwem ambasady) lub miejscowymi prawnikami, aby ustalić, czy i na jakich zasadach w powyższych okolicznościach obywatel Ukrainy może liczyć na ochronę czasową w innym państwie UE.